Uczeń udaje, że kupuje papierosy dla ojca, sprzedawca udaje, że wierzy… Nie zapyta o dowód osobisty, bo wie, że go nie ma. A jeśli osoba nie ma jeszcze osiemnastu lat, zawsze może poprosić starszego kolegę. Niestety dostępność narkotyków też jest duża i zawsze znajdzie się ktoś, kto chce je sprzedać. Jednak narkotyki są drogie, dlatego tak popularne stały się tzw. dopalacze, które zawierają substancje psychoaktywne. Chociaż zlikwidowano sieć oficjalnych sklepów z dopalaczami, nadal można je kupić chociażby w sklepach internetowych.

Młodzież odurza się również dostępnymi w aptekach lekami, np. stosowanymi podczas przeziębień. Zażyte duże dawki wywołują tzw. "odlot" czy "fazę". Palenie papierosów, picie alkoholu i zażywanie narkotyków, dopalaczy czy innych substancji psychoaktywnych przez młodzież zalicza się do tzw. zachowań ryzykownych. Z badań wynika, że alkohol jest najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną wśród młodzieży. Dalej znalazł się tytoń oraz środki uspokajające, następnie dopalacze i substancje niedozwolone. Dlaczego młodzież po nie sięga? Wbrew pozorom młodzi ludzie doskonale sobie zdają sprawę z potencjalnych konsekwencji zażywania substancji psychoaktywnych. Myślą też, że alkohol, papierosy czy marihuana są mniej niebezpieczne i że "wszystko jest dla ludzi" byle "używać z głową". Jeśli chodzi o przyczyny sięgania po używki, to faktycznie – jedną z nich jest pragnienie doznań.

Okres dorastania to czas gromadzenia doświadczeń życiowych i eksperymentowania. To także okres buntu, pragnienia dorosłości, niezależności. Substancje zakazane pozornie zaspokajają te potrzeby, a przy tym dostarczają łatwych do wywołania, intensywnych doznań. Dorastanie nie jest jednak okresem beztroskim; młodzi ludzie borykają się z wieloma problemami i często nie umieją sobie z nimi poradzić. Używki wówczas odrywają od kłopotów, łagodzą stres i lęk. Sięgają po nie często osoby pozostawione same sobie, które nie mają wsparcia wśród najbliższych, odtrącone lub którym stawia się wygórowane cele. Wreszcie ważnym czynnikiem decydującym o sięganiu po używki jest presja grupy rówieśniczej i pragnienie zaistnienia w niej, akceptacji, wyróżnienia się.

Najważniejszą rolę w profilaktyce uzależnień wśród młodzieży odgrywają rodzice. Są źródłem motywacji, wpływają na sposób myślenia, dostarczają wzorców zachowań, tworzą więzi międzyludzkie. To rodzice formują odpowiedzialne postawy, są drogowskazem dla swoich dzieci. Najlepiej prowadzone działania profilaktyczne przez placówki oświatowe, bez wsparcia ze strony rodziców, nigdy nie przyniosą w pełni oczekiwanych rezultatów.

Opracowała:

Małgorzata Baran

na podstawie: "%, skręty, szlugi"
Magdaleny Goetz (Głos Pedagogiczny Nr 58)
w związku z realizacją Gminnego Programu
Przeciwdziałania Narkomani na lata 2013-2018

Pełną informacją o miejscach, w których można uzyskać fachową pomoc dysponują: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sławkowie, pedagodzy szkolni w Szkole Podstawowej i Zespole Szkół.